ในปัจจุบัน โรงเรียนขนาดเล็กในประเทศไทยมีอยู่เป็นจำนวนมาก หากต้องการอยู่รอดไม่ถูกนำไปยุบรวมกับโรงเรียนที่มีขนาดใหญ่ใกล้เคียง จะต้องมีการปรับตัวทั้งในเรื่องวิธีการสอน การสร้างเครือข่าย และให้ความร่วมมือกับชุมชนเพื่อการอยู่รอด หนึ่งในตัวอย่างที่น่าสนใจสำหรับเรื่องนี้คือ โรงเรียนบ้านกำพี้เหล่ากาเจริญศิลป์ อ.บรบือ จ.มหาสารคาม ที่ได้นำจินตคณิตมาเป็นส่วนหนึ่งในหลักสูตรการเรียนการสอน และยังพัฒนาต่อยอดจัดการแข่งขันในระหว่างโรงเรียน สร้างความโดดเด่นจนทางรายการ 1 ในพระราชดำริ สถานีโทรทัศน์ช่อง 9 Mcot HD และมูลนิธิอานันทมหิดล เกิดความสนใจและได้เดินทางมาเยี่ยมชม พร้อมนำแนวคิดมาบอกต่อ สร้างการรับรู้ให้เกิดในวงกว้างของสังคม
ดร.สุภาพร ลามะให ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านกำพี้เหล่ากาเจริญศิลป์ อ.บรบือ จ.มหาสารคาม เผยว่า “จินตคณิตคือการคิดเลขขั้นพื้นฐาน โดยใช้มือร่วมกับลูกคิด แทนค่าด้วยสัญลักษณ์ พร้อมจินตนาการคณิตศาสตร์หรือค่าตัวเลขเอาไว้ในใจ เป็นหลักสูตรที่ได้นำเข้าจากต่างประเทศ เน้นการฝึกวิเคราะห์ที่จะช่วยให้เด็กได้คิดเลขเร็วแม่นยำ มีสมาธิ และสมองได้เรียบเรียงความคิด เป็นโครงการฯ ที่ทางโรงเรียนได้จัดทำมาตั้งแต่ปี 2564 เพื่อเสริมกับหลักสูตรแกนกลาง เรียนสัปดาห์ละ 4 ชั่วโมง ถือเป็นทักษะอาชีพที่เตรียมความพร้อมให้กับนักเรียนก่อนจะไปศึกษาต่อที่อื่น โดยล่าสุดได้จัดให้มีการแข่งขันชิงแชมป์จินตคณิตครั้งที่ 2 เป็นการแข่งขันระหว่างโรงเรียน จัดขึ้นภายใต้ความร่วมมือของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1, สมาคมผู้บริหารสถานศึกษา อ.บรบือ และสถาบันจินตคณิต โดยบริษัท เบรนเทรนนิ่ง จำกัด จ.ขอนแก่น โดยมีนักเรียนระดับชั้นอนุบาล 3 – ประถมศึกษาปีที่ 6 ที่อาศัยอยู่ใน อ.บรบือ มาเข้าร่วมจำนวน 15 โรงเรียน ซึ่งได้ผลตอบรับที่ดีมาก ทำให้เด็กมีประสบการณ์, สนุกกับการเรียน, คิดคำนวณเลขได้เร็วขึ้น และไม่กลัวคณิตศาสตร์
นอกจากนี้ทางโรงเรียนยังมี โครงการรับครูอาสาสมัครต่างชาติเข้ามาสอน โดยได้เสนอ Portfolio ไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในต่างประเทศ เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม ทำให้ในปี 2566 มีครูจากประเทศอังกฤษจำนวน 3 คน มาร่วมสอนและให้ความรู้กับนักเรียน ในด้านกีฬาได้มีการส่งนักเรียนไปเข้าแข่งในรายการต่างๆ จนได้แชมป์ในหลายรายการ โดยใช้เวลาฝึกซ้อมช่วงหลังเลิกเรียน และยังมีการสอนทักษะด้านต่างๆ อาทิ ด้านศิลปะ โครงงาน และอาชีพต่างๆ เพื่อใช้เป็นพื้นฐานความรู้ในอนาคต”
ดร.รัตนา แซ่เล้า ผู้รับพระราชทานทุนอานันทมหิดล แผนกธรรมศาสตร์ ประจำปี 2549 กล่าวว่า “ทุกวันนี้เราจะได้ยินแต่เรื่องการปิดยุบ, ควบรวมโรงเรียนขนาดเล็ก หรือทรัพยากรไม่เพียงพอ การที่โรงเรียนบ้านกำพี้เหล่ากาเจริญศิลป์ ซึ่งเป็นโรงเรียนขนาดเล็ก ได้จัดให้มีการแข่งขันชิงแชมป์จินตคณิตนั้นถือเป็นกิจกรรมที่ดี เพราะเป็นการสอนให้นักเรียนรู้จักคิด วิเคราะห์ และตกผลึกด้วยตนเอง โดยเฉพาะวิชาคณิตศาสตร์ซึ่งเป็นพื้นฐานของการศึกษา สามารถนำไปต่อยอดในการเรียนระดับมัธยม และอุดมศึกษา หรือจะนำไปประกอบอาชีพค้าขาย ทำบัญชี, สถิติ หรือในด้านเศรษฐศาสตร์ต่างๆ ที่สำคัญยังทำให้มองเห็นพลังบวก ที่มาจากวิสัยทัศน์ของการมีผู้นำทางวิชาการที่เข้มแข็ง ซึ่งได้นำองค์ความรู้ซึ่งเป็นของเอกชนมาปรับใช้กับเด็กนักเรียน ภายใต้การดูแลอย่างเข้า ถึงและเท่าทัน
การสร้างเครือข่ายจับมือกับ 15 โรงเรียนภายในชุมชน และการทำงานร่วมกับนายสุพิชญ์ พรอยู่ศรี รองผู้อำนวยการ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 1 ได้ทำให้เห็นการรวมพลังนำพาให้โรงเรียนขนาดเล็กอยู่รอดได้ เราควรร่วมมือกันคิดหาทางออกที่สร้างสรรค์ มากกว่าโยนภาระไปให้ผู้ปกครองในเรื่องการเดินทาง ปัจจุบันเรามีโรงเรียนอยู่แล้วขาดแค่ทรัพยากรบางส่วนที่จะมาเติมเต็มในเรื่องดังกล่าว ดังนั้นเราควรจะหันหน้ามาจับมือ ร่วมแรงร่วมใจกัน และทุกคนก็จะรอด”
ชมคลิปได้ที่ https://www.youtube.com/watch?v=FzY0pZxJLhM&t=686s
